Rozwód z orzekaniem o winie – wszystko co musisz wiedzieć

Postanowienie złożenia pozwu o rozwód zazwyczaj nie jest łatwe. Nie chodzi tutaj o procedury czy formalności, lecz o strefę emocjonalną – zwłaszcza gdy jest to wniosek z orzeczeniem o winie. Niby wszystko wydaje się jasne, ale ból, który jest związany z niesprawiedliwością współmałżonka, może utrudnić nawet najprostsze czynności. W takich sytuacjach warto skorzystać z pomocy osób wykwalifikowanych. Obserwując częstotliwość wyszukiwań w Google takich fraz jak np. „prawo rodzinne łódź” czy „prawnik Gdańsk” można zaobserwować, iż ludzie są świadomi swojej bezradności i szukają pomocy u fachowców.

Przyczynienie się do rozpadu małżeństwa

Artykuł 57 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego stanowi, iż „orzekając rozwód, sąd orzeka także, czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia”. Przepis ten wprowadza na podstawie kodeksu opiekuńczego i rodzinnego pojęcie winy, jednak nie wskazuje, jakie zachowania należy przez to rozumieć. W doktrynie oparto się o pogląd, iż poprzez bycie winnym rozpadu związku małżeńskiego rozumie się takie działanie jednego ze współmałżonków, które narusza jego powinności małżeńskie, jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, normami prawnymi i dobrymi obyczajami w zakresie, w jakim odnoszą się do wzajemnego stosunku małżonków oraz jednocześnie małżonek winny jest świadom szkodliwości podejmowanych przez niego działań. Ponadto opisane czynności, aby mogły być uznane za „winę” w sensie kodeksowym, powinny pozostawać w związku przyczynowym z rozpadem małżeństwa, tzn. w sposób obiektywny oddziaływać na utrwalenie lub powstanie rozpadu związku małżeńskiego.

Najczęstszymi przykładami zawinienia rozkładu małżeństwa są: zdrada, porzucenie, zatajenie choroby psychicznej, używanie przemocy bądź inne naganne, bądź ubliżające zachowanie wobec współmałżonka.

Jakie są skutki orzeczenia?

Najistotniejszym skutkiem, jaki wynika z orzeczenia rozwodu z winy jednego ze współmałżonków, jest związek ze wzajemnymi obowiązkami alimentacyjnymi. Jak wynika z art. 60 § 2 kodeksu opiekuńczego i rodzinnego „jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku”. Ponadto w § 3 tego samego przepisu widnieje informacja, iż„obowiązek dostarczania środków utrzymania małżonkowi rozwiedzionemu wygasa w razie zawarcia przez tego małżonka nowego małżeństwa. Jednakże, gdy zobowiązanym jest małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia, obowiązek ten wygasa także z upływem pięciu lat od orzeczenia rozwodu, chyba że ze względu na wyjątkowe okoliczności sąd, na żądanie uprawnionego, przedłuży wymieniony termin pięcioletni”.

Z wyżej wymienionych uregulowań wynika główna zasada, iż małżonek uznany za niewinnego rozpadu pożycia małżeńskiego ma prawo do otrzymywania świadczeń alimentacyjnych od swojego byłego współmałżonka. Dodatkowo małżonek ponoszący jedyną odpowiedzialność za rozpad małżeństwa ma obowiązek zapłacić alimenty na rzecz swojego byłego współmałżonka nie tylko wtedy, kiedy znajduje się on w niedostatku, tzn. sam nie ma rzeczywistych możliwości na zaspokojenie swoich życiowych potrzeb, jednak również wtedy, gdy w efekcie rozwiązania małżeństwa sytuacja materialna małżonka bez winy pogorszyła się w taki sposób, że mimo to, może on własnymi siłami zaspokajać swoje podstawowe potrzeby, bez konieczności pobierania alimentów nie jest w stanie żyć na takim poziomie jak w czasie trwania małżeństwa. Jednocześnie zmiana sytuacji jest na tyle ważna, że małżonek bez winy odczuwa dyskomfort związany z brakiem materialnych możliwości na kontynuowanie takiego poziomu życia, jakie miało miejsce w czasie trwania związku małżeńskiego.